ISO 2372: 10 ila 200 dev/s çalışma hızına sahip makinelerin mekanik titreşimi

Geri Çekilen Bir Standardın Özeti

ISO 2372, makine titreşimini değerlendirmek için ilk yaygın olarak kabul edilen uluslararası kılavuzlardan biri olan tarihi, geri çekilmiş bir standarttır. 1974 yılında yayınlanan bu çalışma, tek bir geniş bant titreşim ölçümünü bir grafikle karşılaştırarak yaygın endüstriyel makinelerin titreşim şiddetini değerlendirmek için basit bir yöntem sunuyordu. Onlarca yıl boyunca, "ne kadar titreşim çok fazladır?" sorusunun başvurulan referansıydı.

Zamanı için devrim niteliğinde olsa da, daha sonra çok daha ayrıntılı ve gelişmiş bir hale getirildi. ISO 10816 ve ISO 20816 ISO 2372'yi anlamak, tarihsel bağlamı ve sınıflandırmalarına hâlâ atıfta bulunabilecek eski bakım belgelerini yorumlamak açısından önemlidir.

ISO 2372'nin Temel Kavramları

ISO 2372 metodolojisi birkaç basit ama etkili ilkeye dayanmaktadır:

1. 1. Ölçüm Parametresi:

   Standardın temel ilkesi, titreşim şiddetini tek ve tekrarlanabilir bir ölçüm kullanarak ölçmekti. Ölçümün geniş bant olması gerektiğini belirtti. RMS (Ortalama Karekök) Hız10 Hz ile 1.000 Hz (600 ila 60.000 CPM) frekans aralığında yakalanan RMS hızı, titreşimin yıkıcı enerjisiyle doğrudan ilişkili olduğu ve bu sayede makinenin dönüş hızından bağımsız olarak durumunun güçlü bir göstergesi olduğu için seçilmiştir. Ölçüm, makinenin dönmeyen parçalarında, genellikle yatak yuvalarında alınacaktı; çünkü burası, makinenin yapısına iletilen kuvvetleri değerlendirmek için en pratik ve erişilebilir yerdi.

2. 2. Makine Sınıflandırması:

   Küçük bir pompanın ve büyük bir türbinin aynı titreşim standardına tabi tutulamayacağını kabul eden ISO 2372, makineleri geniş kategorilere ayırmıştır. Bu, makinenin boyutuna, gücüne ve destek yapısının esnekliğine bağlı olarak farklı titreşim limitlerinin uygulanmasına olanak sağlamıştır. Sınıflandırmalar şöyleydi:

   • Sınıf I: Motor ve makinelerin, normal çalışma koşullarında komple makineye entegre bir şekilde bağlanmış bireysel parçaları (tipik örnekler 15 kW'a kadar olan üretim elektrik motorlarıdır).
   • Sınıf II: Özel temelleri olmayan orta büyüklükteki makineler (genellikle 15 ila 75 kW çıkışlı elektrik motorları) veya özel temeller üzerine sabit olarak monte edilmiş 300 kW'a kadar motorlar veya makineler.
   • Sınıf III: Titreşim ölçümü yönünde nispeten sert olan, rijit ve ağır temeller üzerine monte edilmiş, dönen kütlelere sahip büyük tahrik makineleri ve diğer büyük makineler.
   • Sınıf IV: Titreşim ölçümü yönünde nispeten yumuşak temeller üzerine monte edilmiş dönen kütlelere sahip büyük tahrik makineleri ve diğer büyük makineler (örneğin, hafif ve esnek bir çelik çerçeve üzerine yerleştirilmiş bir turbo jeneratör).
3. 3. Titreşim Şiddeti Tablosu:

   Standardın özü, değerlendirme çizelgesiydi. Bu çizelge, dört makine sınıfının her biri için farklı koşul seviyelerine karşılık gelen belirli RMS hız değerleri sağlıyordu. Kalite aralıkları genellikle anlaşılması ve uygulanması kolay nitel değerlendirmelerle belirlenmişti. Her makine sınıfı için, aşağıdaki gibi kategorilere belirli bir hız değeri aralığı atanmıştı:

   • A (İyi): Yeni devreye alınmış veya bakımı yapılmış makineler.
   • B (Tatmin Edici): Uzun süreli, kısıtlamasız çalışmaya uygundur.
   • C (Yetersiz): Uzun süreli kullanıma uygun değildir. Makine izlenmeli ve bakım için programlanmalıdır.
   • D (Kabul Edilemez): Titreşim seviyeleri zararlıdır ve arızayı önlemek için acil müdahale gerektirir.

   Bu grafik tabanlı yaklaşım, basit bir titreşim ölçere sahip bir teknisyenin ölçüm yapmasını, grafikte makine sınıfını aramasını ve makinenin sağlığı hakkında net bir tespit yapmasını kolaylaştırdı.

Neden Değiştirildi?

ISO 2372 ileriye doğru atılmış önemli bir adımdı, ancak modern standartların ele aldığı sınırlamaları vardı:

• Aşırı basitleştirme: Tüm makineleri yalnızca dört sınıfa ayırmak çok genel bir yaklaşımdı. Modern ISO 10816/20816 serisi, farklı makine tipleri (pompalar, fanlar, kompresörler vb.) için çok daha spesifik kılavuzlar sunmaktadır.
• Temel Etki: "Sert" ve "yumuşak" temeller arasındaki ayrım çoğu zaman belirsizdi ve tutarlı bir şekilde uygulanması zordu.
• Tanı Bilgilerinin Eksikliği: Standart yalnızca tek bir genel sayı sağlıyordu. Titreşim sinyalinde bulunan frekanslar hakkında hiçbir bilgi vermiyordu ve bu nedenle sorunun *nedenini* (örneğin, dengesizlik veya hizalama bozukluğu) teşhis etmeye yardımcı olamıyordu.
• Gelişen Teknoloji: Standart, dijital, FFT tabanlı dijital verilerin yaygın olarak kullanıma sunulmasından önce geliştirildi titreşim analizörleri.

Miras ve Önem

Geri çekilmiş olmasına rağmen, ISO 2372'nin mirası önemlidir. RMS hızını, genel titreşim şiddeti için birincil ölçüt olarak belirlemiştir ve bu uygulama günümüz standartlarında da devam etmektedir. Birçok basit titreşim ölçerler ve tarama araçları hala orijinal ISO 2372 çizelgesinin prensiplerine dayanan renk kodlu Yeşil/Sarı/Kırmızı alarm seviyelerini kullanmaktadır.

← Ana Dizin'e Geri Dön