ISO 10816-3: Getaran mekanikal - Penilaian getaran mesin dengan pengukuran pada bahagian tidak berputar - Bahagian 3: Mesin industri

Ringkasan

ISO 10816-3 ialah piawaian praktikal yang digunakan secara meluas yang menyediakan had berangka khusus untuk keterukan getaran pada mesin industri biasa. Ia adalah aplikasi langsung rangka kerja am yang ditubuhkan dalam ISO 10816-1. Walaupun Bahagian 1 menerangkan *cara* untuk mengukur dan menilai getaran secara umum, Bahagian 3 menyediakan nombor sebenar—nilai halaju RMS—yang mentakrifkan sempadan untuk zon penilaian "Baik", "Memuaskan," "Tidak Memuaskan" dan "Tidak Boleh Diterima" untuk kumpulan mesin tertentu.

Nota: Piawaian ini telah digantikan secara rasmi oleh ISO 20816-3, yang mengemas kini rangka kerja tetapi prinsip teras dan banyak nilai had kekal sangat relevan.

Jadual Kandungan (Struktur Konseptual)

Standard ini distrukturkan untuk menyediakan panduan yang jelas dan boleh diambil tindakan untuk menilai getaran mesin tertentu:

1. 1. Skop:

   Bahagian awal ini menyatakan jenis jentera yang mana piawaian ini terpakai. Ia direka bentuk untuk menjadi panduan praktikal untuk mesin industri yang paling biasa, seperti pam emparan, motor elektrik, pemampat dan kipas, dengan penarafan kuasa melebihi 15 kW dan beroperasi pada kelajuan antara 120 RPM dan 15,000 RPM. Ia dengan jelas menyatakan bahawa ia terpakai pada ukuran yang diambil pada bahagian tidak berputar (cth, perumah galas) di bawah keadaan operasi keadaan mantap biasa. Ia juga menjelaskan jenis mesin yang dikecualikan, seperti mesin salingan dan alatan mesin, yang diliputi oleh piawaian khusus lain.

2. 2. Pengelasan Mesin (Kumpulan):

   Bahagian ini adalah asas kepada penggunaan standard yang betul, kerana ia membahagikan mesin industri kepada empat kumpulan berbeza berdasarkan tiga faktor utama: penarafan kuasa, jenis asas dan ciri pelekap. Pengelasan adalah kritikal kerana mesin dalam kumpulan berbeza dibenarkan had getaran yang berbeza. Empat kumpulan tersebut ialah:

   • Kumpulan 1: Mesin besar dengan penarafan kuasa melebihi 300 kW, biasanya dipasang pada asas yang tegar dan berat (seperti pad konkrit). Mesin ini termasuk pam besar, pemampat, dan penjana. Disebabkan saiznya dan pelekap tegar, ia dijangka mempunyai tahap getaran yang sangat rendah.
   • Kumpulan 2: Mesin bersaiz sederhana dengan penarafan kuasa antara 15 kW dan 300 kW, juga dipasang pada asas tegar. Kumpulan ini meliputi kebanyakan peralatan industri biasa, termasuk kebanyakan motor elektrik, pam bersaiz sederhana dan kipas. Had getaran untuk kumpulan ini lebih tinggi daripada Kumpulan 1 tetapi masih agak terhad.
   • Kumpulan 3: Mesin besar dengan penarafan kuasa melebihi 300 kW, tetapi dipasang pada asas yang fleksibel atau lembut (seperti pengasing spring atau pelekap getah). Pemasangan fleksibel membolehkan tahap getaran yang lebih tinggi tanpa menghantar daya ke struktur sekeliling.
   • Kumpulan 4: Mesin bersaiz sederhana (15 kW hingga 300 kW) pada asas fleksibel. Kumpulan ini mempunyai had getaran yang paling ringan, kerana gabungan saiz sederhana dan pelekap fleksibel membolehkan tahap getaran yang boleh diterima lebih tinggi.

   Perbezaan antara asas tegar dan fleksibel adalah penting untuk pengelasan yang betul. Asas tegar menghantar getaran terus ke struktur sekeliling, manakala asas fleksibel mengasingkan getaran mesin daripada persekitarannya.

3. 3. Nilai Zon Keterukan Getaran (Carta):

   Bahagian ini mengandungi inti berangka standard—khusus Halaju RMS nilai (dalam mm/s) yang mentakrifkan sempadan antara zon penilaian untuk setiap kumpulan mesin. Piawaian membentangkan maklumat ini dalam format jadual, menyediakan had yang jelas dan boleh diambil tindakan untuk penilaian keadaan. Sebagai contoh, nilai biasa mungkin termasuk: Mesin Kumpulan 1 yang mempunyai sempadan A/B pada 0.71 mm/s dan sempadan B/C pada 1.8 mm/s, manakala mesin Kumpulan 4 mungkin mempunyai sempadan A/B pada 1.8 mm/s dan sempadan B/C pada 4.5 mm/s. Nilai berangka ini adalah hasil pengumpulan data empirikal selama beberapa dekad daripada jentera perindustrian di seluruh dunia. Carta ini juga termasuk nilai yang setara dalam unit inci/saat untuk wilayah yang menggunakan ukuran imperial, memastikan kebolehgunaan standard secara global.

4. 4. Panduan Permohonan:

   Bahagian akhir ini menyediakan panduan praktikal yang penting tentang cara menggunakan nilai zon dengan betul dalam situasi dunia sebenar. Ia membezakan antara dua aplikasi utama: ujian penerimaan and pemantauan operasi. Untuk ujian penerimaan peralatan baharu, baru dipasang atau baru dibaiki, piawaian mengesyorkan bahawa paras getaran biasanya berada dalam Zon A (untuk mesin paling lancar) atau Zon B (untuk mesin yang boleh diterima). Sebarang peralatan baharu yang mempamerkan tahap getaran Zon C hendaklah disiasat dan diperbetulkan sebelum dimasukkan ke dalam perkhidmatan. Untuk pemantauan operasi mesin yang sudah dalam perkhidmatan, piawaian ini mengakui bahawa sesetengah mesin mungkin beroperasi dengan baik di Zon B, tetapi menekankan bahawa sebarang pergerakan dari zon bawah ke zon yang lebih tinggi (seperti dari Zon B ke Zon C) merupakan perubahan ketara yang memerlukan penyiasatan segera. Bahagian ini juga menyediakan panduan mengenai prosedur pengukuran, menekankan kepentingan mengambil ukuran di lokasi galas dalam tiga arah ortogon (mendatar, menegak dan paksi) dan menggunakan bacaan tertinggi untuk penilaian.

Konsep Utama

• Had Boleh Tindakan: Nilai utama standard ini ialah ia menterjemah rangka kerja teori Bahagian 1 ke dalam had konkrit dan berangka. Ia menyediakan asas untuk menetapkan penggera pada sistem pemantauan dan untuk membuat keputusan lulus/gagal pada peralatan baharu.
• Kepentingan Pengumpulan Mesin: Tahap getaran yang boleh diterima dengan sempurna untuk kipas besar yang dipasang secara fleksibel (Kumpulan 3) boleh menjadi petanda kegagalan yang akan berlaku untuk motor bersaiz sederhana yang dipasang tegar (Kumpulan 2). Mengelaskan mesin dengan betul adalah langkah pertama yang penting.
• Alat Saringan Jalur Lebar: Seperti piawai induknya, ISO 10816-3 adalah berdasarkan pengukuran halaju RMS jalur lebar tunggal. Ia direka untuk mengenal pasti *bahawa* masalah wujud tetapi tidak memberikan maklumat diagnostik untuk menentukan punca. Untuk itu, analisis spektrum diperlukan.

Jadual Praktikal Penting

JADUAL UTAMA: Kriteria Penilaian Getaran (Kelajuan RMS, mm/s)

Jadual ini ialah sebab utama piawaian ini digunakan secara meluas - ia menyediakan nombor sebenar untuk penilaian getaran.

Cara Menggunakan Jadual Ini:

1. Kelaskan mesin anda kepada salah satu daripada 4 kumpulan berdasarkan kuasa dan jenis asas
2. Ukur halaju RMS jalur lebar (mm/s) pada perumah galas
3. Bandingkan bacaan anda dengan sempadan zon untuk kumpulan itu
4. Ambil tindakan berdasarkan zon mana getaran jatuh

Contoh Praktikal: Menilai Pam 75 kW

• Mesin: Pam emparan, pemacu motor 75 kW
• Asas: Asas konkrit (tegar)
• Klasifikasi: Kumpulan 2 (15-300 kW, tegar)
• Getaran yang diukur: 3.5 mm/s RMS

Penilaian:

3.5 mm/s jatuh di antara sempadan B/C (2.8 mm/s) dan sempadan C/D (7.1 mm/s)

Keputusan: Mesin sudah masuk Zon C – Tidak memuaskan untuk operasi jangka panjang yang berterusan. Penyiasatan dan penyelenggaraan pembetulan perlu dirancang.

Standard ISO Rasmi

Untuk standard rasmi yang lengkap, lawati: ISO 10816-3 pada Kedai ISO

Catatan: Maklumat yang dikemukakan di atas adalah ringkasan. Untuk standard rasmi penuh dengan prosedur pengukuran lengkap, semua butiran teknikal dan panduan komprehensif, sila beli dokumen lengkap daripada ISO.

← Kembali ke Indeks Utama